هنجارشکنی در شعر صائب تبریزی
Authors
abstract
نگرش صائب تبریزی به شخصیتی معروف نظیر خضر ـ علیه السلام ـ دوگانه است. صائب در برخورد با داستان خضر(ع) و در ساختن تلمیح، گاه موافق سنت ادبی عمل می کند و گاه به خلاف عرف و عادت شاعران گذشته، با خضر(ع) و عناصر داستانی او مخالف خوانی می کند. اگر شاعرانی چون خاقانی، سعدی و حافظ با انتقادی ملیح به ماجرای خضر ـ علیه السلام ـ نگریسته اند، صائب در وسعت بخشیدن به این نگرش، تلاشی جدّی کرده است. او گاه با شماتت خطاب به خضر(ع)، خود را بی نیاز از عمر جاودان و آب حیات، صاحب ویژگی هایی می داند که حتی خضر به آنها دست نیافته است. بدیهی است که صائب برای اثبات نظریات و افکار خویش و نیز برای ترجیح روش سلوک خود حاضر است از خضر(ع) سبق ببرد و او را با وجود همه اعتباری که در عالم ادب و عرفان دارد، بیرون از دایره علایق و پسندهای خود بپندارد، این نحوه نگرش، نوعی هنجارشکنی و گریز از سنت ادبی به شمار می رود. در این مقاله، موضوعاتی دسته بندی شده که در آنها صائب تبریزی نگرش انتقادآمیز خود را متوجه ماجرای حضرت خضر(ع) کرده است.
similar resources
نماد گرایی عرفانی در شعر صائب تبریزی
عالم عرفان، عالم وحدت و یکرنگی است. صائب با اصل وحدت بخش عرفانی همة پدیدههای هستی را با همة تناقضها و اضدادش به زیبایی در کنار هم مینهد و کیفیت و حالت آن ها را در زندگی روزمرة بشر به صورت زنده و نمادین بیان میکند. صائب در اشعار خود با به کارگیری نمادهای عرفانی و واژگان فنی صوفیه، صور خیال شاعرانه و مفاهیم ذهن گرایانة خود را به شکل هنری بیان میدارد. در حقیقت موضوع عرفان در شیوة شاعری او اصل...
full textتحلیل کاربردی ارسالالمثل در شعر صائب تبریزی
شعر و مثل همواره کارکردی دو طرفه دارند؛ ارسالالمثل، از ارکان مهم ادبیات به شمار میرود که شاعران و نویسندگان در اشعار خود برای شیرینی کلام به سبب روانی الفاظ و روشنی مفاهیم و معانی و وضوح بخشی بیشتر به حقیقت و اثبات سخن، از آن بهره جسته و با بیان آن هنرمندی و توانایی خود را در شعر نشان دادهاند. از مهمترین مباحث زبانشناسی در حوزة سبک شناسی کاربردی، «کنش گفتار» است. در این مقاله مطالعة جنبه...
full text«معنی بیگانه» در شعر صائب تبریزی
در این مقاله سعی شده است ابتدا معنی و مفهوم «معنی بیگانه» از دیدگاه صائب بررسی و با مراجعه به دیوان و کشف شاخصههای اصلی شعر او روشن گردد که مصادیق «معنی بیگانه» در شعر او چیست؟ ویژگیهایی که شاعر تلاش شعریاش را مصروف به دستیابی بدان کرده، کدام است؟ با دقت در سبک شعر او و کشف شاخصههای سبکی آن دریافتیم که «معنی بیگانه» از نظر شاعر خلق مضامین و کشف شبکههای تازة تداعی و تناسبات است که بیشتر از ر...
full textروشهای آشناییزدایی در شعر صائب تبریزی
یکی از نظریههای نقد ادبی معاصر، آشناییزدایی defamiliarization میباشد و این روش به هرگونه تلاش هنری که رنگ رخوت و عادت را از هر دو سوی تعامل ادبی (مخاطب و گوینده) میزداید و ادارک حسی و بازی با ذهن و هنر را بارور میکند، اطلاق میشود. صائب به عنوان نمایندة سبکی که به تازهگویی و طرز نو و ابتکار شهرت دارد، یکی از نامبرداران تاریخ ادبیات فارسی در جهت آشناییزدایی است. روشهای صائب برای ایجاد...
full textMy Resources
Save resource for easier access later
Journal title:
ادبیات عرفانی و اسطوره شناختیجلد ۲، شماره ۲، صفحات ۳۹-۵۶
Keywords
Hosted on Doprax cloud platform doprax.com
copyright © 2015-2023